Osmanlı Devleti’nin Duraklama Dönemi’nde, Çağa’da doğmuş ve Başkent İstanbul’da tahsil görmüş önemli bir zattır Hamza Efendi.
Çağa’da 1014 (1606) senesinde doğmuştur. Babasının adı Ali’dir. Küçük yaşta eğitim için İstanbul’a gönderilmiştir. Salih imam damadı Mehmet Efendi terbiyesine kabul edilmiştir. Uzun Hasan Efendi’den ve Boluvi Mustafa Efendi’den ders almıştır. Halvetiye Tarikatı’ndan Şeyh Abdülahad en Nuri Efendi’den kıraat ve tarikat öğrenmiştir. 1062 senesinde tarikat eğitimini bırakıp hadis dersleri vermeye başlamıştır. 1065 senesinde Haseki Sultan Camisi vaizi, 1066 (1656) senesinde Ayasofya Camisi Vaizi olmuştur. 1083 (1673)’ te Bayrampaşa Tekkesi müderrisliğine getirilmiş ve 1084 (1674) senesinde hacca gitmiştir. 1111 (1700) senesi Şevval ayının yirmi üçüncü günü seher vakti vefat etmiştir. Keskin Dede Mezarlığı’na defnedilmiştir. Mezarının kitabesi Şeyh Nazmi Mehmet Efendi tarafından yazılmıştır. Kitabesi şöyledir:
“Nûr ide Hamza Efendi kabrini Rabb-i vekil
Sinn-i şêrifleri doksanyedi sâle bâliğ olmuş idi.
Şeyh-i mezbûr kemâlât-ı ilmiye ile meşhur halim ü selim, müşfik u kerim, nur-ı mücessem, pîr-i mükerrrem idi. “ 12
Çağa’da doğup, büyüyen ve Osmanlı Devleti’nin başkenti İstanbul’da eğitimini tamamlayarak tüm zamanların en büyük mabedlerinden biri olan Ayasofya’da vaizlik görevi yapan Hamza Efendi’yi tarihin karanlıklarından, günümüzün aydınlığına çıkarmak Raşit Gündoğdu’nun büyük bir emeğidir.
11 Kaynak: İdris Keleş, Yeniçağa Tarihi 1, Çağa ve Köylerinin Tarihi.
12 Metnin tamamı için Levhalar kısmında 32. Levhaya bakın.