Kervansaray: Ticadet yolları üzerinde kervanların konakladığı ve her türlü ihtiyaçların karşılandığı, devlet veya hayırsever kişiler tarafından yapılmış muhkem binalardır. Han: Yolcuların ve hayvanların konaklayıp dinlenmesi için yollar üzerinde ve şehirlerde yapılan binalardır. Hanların büyüklerine kervansaray denir.
Han ve kervansarayların ortasında bir avlu bulunur. Arabalar buraya çekilir. Hayvanlar için ayrı yerler vardır. Konukların kalması için odalar bulunur. İlke olarak konuklardan ücret talep edilmez, ancak varlıklı konuklar ve tüccarlar mekânı terk ederken dilerse bu güzel hizmetin sürmesine katkı adına küçük bağışlar yapabilirdi.
Çağa, tarih boyunca Kuzey Anadolu yolu üzerinde yer almıştır. 21 Yol Çağa yerleşiminin içinden geçmekte idi. Bolu ile Gerede arasında yolcuların en önemli dinlenme yeri Çağa idi. Yolcuların konaklaması, ihtiyaçlarını gidermesi için Çağa ve yakın güzergâhta han ve kervansaraylar vardı.
Ünlü seyyah Evliya Çelebi Seyahatnamesi’nde Çağa’nın merkezinde Han bulunduğunu bize haber vermektedir. “Kasabasında camii, han ve hamamı, mescitleri, küçük çarşısı vardır.” Çelebi, Çağa’yı 1647 tarihinde ziyaret etmişti. Bu tarihten önce ve sonra da Çağa’da Han mevcut olması bir zorunluluktur. Çünkü Ulaşım bugünkü kadar kolay olmadığı gibi birçok tehlike vardı. Geceleri tehlikelerden korunmak için han veya kervansaraylara sığınmak gerekiyordu.
1706 tarihli Bolu Livası Tahrir Defteri’nde Çağa Kazası bilgileri arasında bir kervansarayın varlığını görüyoruz. Kervansarayın, Çağa Kazası’nın neresinde olduğu kaydedilmemiştir. Çağa’dan geçen yol üzerinde olduğu düşünülürse, Çağa ile Ibrıcak Köyü arasında olması mümkündür.
20 Kaynak: İdris Keleş, Yeniçağa Tarihi 1, Çağa ve Köylerinin Tarihi.
21 Bakın “Çağa’dan Geçen Tarihi Yollar”