Çağa Gölü için anlatılan bir efsane vardır. Hikâye dini motiflerle süslü ve tarihsel gerçeklikten uzaktır. Bu efsane şöyledir:Çağa Gölü’nün olduğu yerde bir köy varmış. Bu köyde yaşayan insanlar kazandıklarına şükretmezler, fakirlere yardım etmezlermiş. Sıcak bir yaz günü ihtiyar bir adam köye gelmiş. İhtiyar aç, susuz ve muhtaçmış. Köydeki evlerin kapılarını tek tek çalarak bir parça ekmek, bir yudum su istemiş. Hiç kimse bu zavallıya yardım etmemiş. Geriye sadece bir ev kalmış. Bu evde, vatanı için savaşa gitmiş bir adamın karısı ve çocuğu varmış. İhtiyar kapıyı çalmış, kapıya çıkan kadın ihtiyarın halini anlamış, fakat onunda yiyecek bir parça ekmeği ve bir tas ayranından başka bir şeyi yokmuş. Kadın elindekilerin yarısını ihtiyara vermiş.

Osmanlı Devleti, Birinci Dünya Savaşı’nda dokuz cephede düşmanlarıyla savaşmıştı. Çağa ve köylerinden birçok vatan evladı Birinci Dünya Savaşı’nda iman ve mukaddesat uğruna, vatan uğruna canlarını vermiş, kanlarını akıtmışlardı. Çağa ve köylerinden Birinci Dünya Savaşı’na katılanlar: Çanakkale, Filistin, Kafkasya, Irak ve Galiçya Cepheleri’nde savaştılar. Kimisi gazi kimisi de şehit oldu. Onları birkez daha rahmetle anıyoruz.

Türklerde, (Selçuklu ve Osmanlılar döneminde) yolcuların ve hayvanların konaklaması, tüccarların güvenli bir şekilde malları ile kalması için kervansaraylar ve hanlar yapmışlardır.

Bir önceki maddede ulaşımın Çağa’ya tarihsel katkılarını anlattık. Tarihsel süreçte bu yollardan gelip geçen araştırmacılar, seyyahlar bize gördükleri yerler hakkında önemli bilgiler vermişler. Tarihin bilinmeyen karanlık noktalarını aydınlatmışlardır. Çağa hakkında bu seyyah ve araştırmacılar sayesinde önemli tarihi bilgiler elde ediyoruz. Bu bilgileri burada vermek mümkün değildir. Fakat Çağa’dan geçen seyyahların isimlerini vererek araştırmacılara katkı sağlamayı bir borç biliriz.