Kabasakaloğlu Hafız Ahmet Efendi 22
Hendekçioğlu Halil Ağa’nın ölümü veya görevi bırakmasından sonra Çağa Müdürlüğü’ne Hafız Ahmet Efendi getirilir. Hafız Ahmet Efendi 1845 yılı Temettuat Defteri’nde Çağa Kazası’nın Yıldırım Bayezid Camisinin imamı olarak görülmektedir. Temettuat Defteri’nde ismi Kabasakaloğlu Abdullah oğlu Hafız Ahmet olarak yazılmıştır. Temettuat kayıtlarında Yıldırım Bayezid Camisi’nden geliri yıllık 350 guruştur. Bu miktar o dönemde bir imamın yıllık gelirini göstermektedir. Hafız Ahmet’in, Yamanlar Köyü’nde Kamışoğlu Veli adında bir köylü ile ortak bir tarlası ve 5 adet büyük baş hayvanı vardır. Bugün Yeniçağa’da, Çağa’dan gelen sülaleler arasında “Kabasakal” soyadını taşıyanlar vardır. Bunlar şüphesiz Hafız Ahmet Efendi’nin torunları veya akrabalarıdır.
Hendekçioğlu Halil Ağa’nın 1849 yılında Çağa Müdürü olarak görev yaptığını yukarıda göstermiştik. Hafız Ahmet Efendi görevi 1862 yılında bırakmış ve yerine Edhem Bey müdür olmuştu. Halil Ağa’nın görevini bırakma tarihini bilemediğimiz için, Hafız Ahmet Efendi’ninde göreve ne zaman başladığını kestiremiyoruz. Fakat görevi bırakma tarihi 1862’dir. Bu tarihten sonra göreve Edhem Efendi gelmiştir. Aşağıdaki yazı Edhem Bey’in Çağa Müdürlüğü görevinin asaleten atamasıyla ilglidir.
Hafız Ahmed ve Edhem Bey’in Çağa Müdürü olduklarına dair belge
LEVHA 3 23
Bolu Sancağı dahilinde 24 vaki Çağa Kazası’nın müdürü bulunan Hafız Ahmet Efendi’nin vaki istifasına mebni yerine vekaleten tayin kılınan Edhem Bey’in icra-yı asalet-i memuriyeti seksen dokuz numaralı ve şevval 78 (1278)(1862) tarihli tahrirat-ı şerifelerinde (yazışmalarında) inşa (yapılan) ve iş’ar (bildiren) olan mazbatayla mumaileyhin istifanamesi tesyar (gönderme) olunmaktan nâşi (neşet eden, kaynaklanan) keyfiyet (durum) Meclis-i Vala-yı Ahkam-ı Adliye’ye (İslahat hareketlerinin gerektirdiği yeni nizamnameleri hazırlamak, memurların muhakemeleriyle meşgul olmak, lüzum gösterilen devlet işlerinde görüş bildirmek üzere 1837’de II. Mahmut döneminde kurulan meclis) Ledel havale (gönderilen) suret-i iş’ara (bildirilen yazıya) muvafık (uygun) hal, maslahat olduğundan mımaileyhin icra-yı asalet-i memuriyet-i hususunun suab-ı saadetlerinden (mutluluk verici yüce zatından) bildirilmesi tezkar olunmuş olmağla icabının icrasına himmet Eylemeleri…
Not: Yazıyı gönderen ve gönderilen yerle igili herhangi bir ad yoktur.
22 Kaynak: İdris Keleş, Yeniçağa Tarihi 1, Çağa ve Köylerinin Tarihi.
23 Metnin çevirisi İhsan ÖZKAN tarafından yapılmıştır.
24 Arşivler Genel Müdürlüğü, Osmanlı Arşivleri Dosya No: 563 Gömlek No:91 Fon Kodu: A.}MKT.UM.
DİĞER
Çaka Bey (Çakan Bey – Çağa Bey Ölümü 1095) 1
Çağa ve civarının fatihi Çaka Bey’dir. Çaka Bey ve askerleri Bizanslıların elinde bulunan Çağa ve civarını fethetmişlerdir. Bu tarihten sonra Çağa Türkler tarafından iskân edilmiştir. Çaka Bey, Anadolu’nun fethinde büyük yararlılıklar göstermiş olan bir Türk Beyi’dir. Anadolu’da birçok yeri Bizanslıların elinden alarak Türkler’e yeni yerleşim alanları açmıştır. Anadolu’yu Türkleştirenlerin başında gelen bir Türk kahramanıdır. Çağa ve civarı onun zamanında ve onun tarafından Bizanslılar’dan alınmıştır. “Çağa” ismi de Çaka Bey’e izafeten konulmuştur.
Şücaaddin Gazi Süleyman Paşa 4
Candaroğlu Beyliği’nin kurucusu Yaman Candar’ın oğludur. Süleyman Paşa 30 yıl kadar hüküm sürmüştür. Bunun büyük bir kısmını İlhanlılar’a bağlı olarak sürdürdü. Bahadır Han’ın ölümünden sonra tamamen bağımsızlığını kazandı.
EŞ-ŞEYH HAMZA EFENDİ 11
Osmanlı Devleti’nin Duraklama Dönemi’nde, Çağa’da doğmuş ve Başkent İstanbul’da tahsil görmüş önemli bir zattır Hamza Efendi.
Şair Dertli (1772–1845) 13
Dertli, 19.yy.’ın ön sırada gelen saz şairlerindendir. 1772 yılında Çağa’nın Şahnalar Köyü’nde doğmuştur. Asıl adı İbrahim’dir. Kara Hasan Oğullarından Bayraktar Ali Ağa ile Ayşe Hanım’ın oğludur. Kaynaklarda Şair Dertli, Karahüseyin Oğulları sülalesi’ne mensup olarak gösterilir. Yaptığım araştırmalar neticesinde Şahnalar Köyü’nde “Karahüseyin Oğulları” diye bir sülale adını bulamadım. Bu dönem ile ilgili en önemli kaynak 1845 yılı Temettuat Defteri’dir. Temettuat Defteri’nde Şair Dertli’nin kaydı, bilgileri bulunmaktadır. Burada Şair Dertli “Karahasanoğlu Ali oğlu İbrahim” olarak geçmektedir. Yine Yaniçağa İlçesi Nüfus Müdürlüğü’nde yaptığım incelemede 14 Şair Dertli’nin soy kütüğü bilgileri “Karahasanoğlu” sülalesinden çıkmaktadır. Tüm bunlardan Dertli’nin sülale adının “Karahasanoğlu” olduğu açık bir şekilde görülmektedir.
Hendekçioğlu Halil Ağa 18
Çağa tarihinin önemli şahsiyetlerinden biriside Hendekçioğlu Halil Ağa’dır. Onun Çağa tarihindeki ünü, Çağa’da doğup büyümüş olan Şair Dertli’den gelir. Dertli ile Hendekçioğlu tarihsel bir ikilemi anlatır. Dertli bir halk kahramanı, ezilen ve mazlumu temsil eder. Halil Ağa ise güçlü ve zengin, Anadolu ağalık sisteminin tipik temsilcisidir.
Edhem Bey 25
Görüldüğü gibi Kabasakaloğlu Hafız Ahmet Efendi’nin istifa etmesi ile yerine Edhem Bey Çağa Müdürü olmuştur. Yukarıdaki tarihi yazı Edhem Bey’in Çağa Müdürlüğü görevine asaleten atanmasının yapıldığını göstermektedir.
Sibkat Karamanoğlu 32
Sibkat Karamanoğlu, Bolu’da doğmuştur. 1931 yılında Bolu vilayet heyeti kâtipliği yapmıştır. 1935-36 ve 37’li yıllarda onu Mengen Nahiyesinin nahiye müdür olarak görüyoruz. 1936 yılında Bolu Valisi Salih Cemal Gülen kendisine yapmış olduğu çalışmalardan dolayı bir takdirname vermiştir. 10.01.1937 tarihli Mengen Tan Gazetesi’nde de kendisinde Mengen Kamunbayı yani kaymakamı olarak bahsedilmiştir.
Yaşar Çelik 33
Yaşar ÇELİK, 1927 yılında Şahnalar Köyü’nde mütevazi bir ailenin evladı olarak dünyaya geldi. Annesi Nazifa Lütfiye Hanım, babası Mehmet Çelik’tir. Yaklaşık 15 yaşına kadar köyde okul olmadığından okula başlayamadı ve günlerini köyde babasına yardım ederek geçirdi. 1945 yılında kendilerinin yetiştirdikleri sebze ve meyveleri satmak başka memleketlere de bu mahsulleri ulaştırabilmek adına baba oğul beraber yaptıkları at arabasıyla nakliyeciliğe ilk adımını attı.
Ekrem Doğanay
Bolu ili Gerede ilçesinin Mircekiraz köyünde 1938 yılında doğan İhsan oğlu Ekrem DOĞANAY küçük yaşlarda köy İmam-Hatibi Cafer Hoca'dan ders almaya başladı. Marangoz ustası olan babası ve ağabeyleriyle çevre köy ve şehirlerde çalışarak bu meslekte usta oldu.